Leczenie i regeneracja blizn

11 marca 2021
By

Spis treści

Blizny i ich leczenie

Blizna to widoczna zmiana na skórze, która powstała w wyniku procesu gojenia, po wcześniejszym urazie mechanicznym np. operacjach, zadrapaniach, oparzeniach, a nawet ukłuciach, jak również urazie termicznym bądź chemicznym. Najczęściej w gabinetach spotykane są blizny, powstające po ustaniu stanów zapalnych tj. blizny potrądzikowe. Bliznę można klasyfikować pod względem: barwy, wypukłości, elastyczności, umiejscowienie naczyń krwionośnych – powierzchownych, bolesności, jak i poczucia świądu.

O ile większość blizn goi się samoistnie i nie wymaga specjalistycznych preparatów, to w wielu przypadkach jednak jest długotrwałym i skomplikowanym procesem, który pozostawia po sobie ślad. Niestety, im bardziej skóra zostanie uszkodzona, tym większe prawdopodobieństwo, że z powodu wydłużonego procesu gojenia, pozostanie blizna, która będzie zauważalna. Dzieje się tak w momencie zaburzeń rozkładu i syntezy kolagenu, a w następstwie do jego nadprodukcji, w takim przypadku istnieje duże prawdopodobieństwo powstania blizn hipertroficznych (przerostowych) lub keloidów (bliznowców).

Rodzaje blizn

Dla pacjenta, który zmaga się z gojeniem blizn w dużym stopniu jest to problem estetyczny, ale również zdrowotny, gdyż mogą powodować ograniczenie ruchomości, jak również wywoływać ból i swędzenie. Proces gojenia ran wpływa na wygląd blizn po wygojeniu, a więc możemy wyróżnić ich następujące rodzaje:

  • BLIZNY HIPERTROFICZNE – PRZEROSTOWE – są wynikiem przedłużonego procesu gojenia, który najczęściej ma miejsce przy oparzeniach skóry. W takim przypadku dochodzi do nadmiernej syntezy kolagenu i spowolnienia jego metabolizmu. Zawierają kolagen typu III zorientowany równolegle z węzłami zawierającymi miofibroblasty oraz duże włókna kolagenowe. Cechy charakterystyczne – blizna wypukła, twarda, koloru czerwonego, wystające ponad powierzchnię skóry.
  • BLIZNY ATROFICZNE – ZANIKOWE – najczęściej spotykany rodzaj blizn na skórze, charakteryzują się zmniejszoną zawartością kolagenu. Klinicznie uznawane jako ubytek w skórze, wtórnie do procesu zapalnego. Wśród blizn atroficznych szczególne miejsce zajmują blizny potrądzikowe, po przebytej ospie, jak również rozstępy. Cechy charakterystyczne – blizny wklęsłe, gdzie dno blizny leży poniżej powierzchni skóry, często mają wyraźnie zaznaczone granice – brzegi.
  • KELOIDY – BLIZNOWCE – tworzą się już po zagojeniu rany. Zawierają niezorganizowany kolagen typu I i III otoczony ubogokomórkowymi pęczkami kolagenu (brak węzłów i nadmiaru miofibroblastów). Dodatkowo w tym przypadku występuje nieprawidłowa ilość fibronektyny i macierzy zewnątrzkomórkowej gromadzącej się w wyniku nieprawidłowo proliferujących fibroblastów. Występuje brak włókien sprężystych, mieszków włosowych, gruczołów łojowych i potowych. Zazwyczaj wykraczają one poza obszar granic zranienia i przybierają kolor sino – czerwony.
BLIZNA HIPERTROFICZNA
BLIZNA ATROFICZNA
KELOID – BLIZNOWIEC

Powstawanie nieprawidłowo zbudowanych blizn

Do najważniejszych przyczyn nieprawidłowo zbudowanych blizn zalicza się:

  • predyspozycje genetyczne – dziedziczona autosomalnie skłonność do powstawania blin przerostowych i keloidów w sposób recesywny bądź dominujący
  • czynniki wzrostu i cytokininy
  • choroby metaboliczne ( np. cukrzyca ), jak i choroby o podłożu immunologicznym ( np. Hashimoto )
  • kolor skóry – zwiększone ryzyko u osób, które mają bardzo ciemny bądź bardzo jasny kolor skóry
  • zaburzenia w unaczynieniu tkanek
  • apoptoza

Metody leczenia blizn

Terapia, a więc sposób leczenia blizn powinien być dostosowany do ich rodzaju. Kompleksowe postępowanie w terapii zwiększa prawdopodobieństwo skuteczności leczenia. Możemy wyznaczyć rodzaje metod terapeutycznych:

  • LECZENIE CHIRURGICZNE – metoda, która stosowana jest najczęściej w leczeniu blizn i możemy określić ją, jako najbardziej inwazyjną metodę leczenia. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na ocenę możliwości wznowy blizny, która w tym przypadku ma duży procent prawdopodobieństwa, bo aż od 45% do 100% przypadków.  Wycięcie keloidu tą metodą skojarzone jest najczęściej z terapią uzupełniającą
  • LASEROTERAPIA – stosowana jest od kilkudziesięciu lat. Powoduje reakcję termiczną w tkankach w skutek zamiany światła laserowego w ciepło. Uznajemy ją za nieinwazyjną opcję leczenia blizn. Metoda ta pomaga zmniejszyć kształt i kolor blizny oraz jej rozmiar. Wznowa blizny przy tej terapii ma również wysoki odsetek, czyli od 39% – 92%
  • KRIOTERAPIA – wykonuje się za pomocą ciekłego azotu lub gazowego podtlenku azotu. Stosuje się w leczeniu bliznowców i blizn przerostowych. Niska temperatura ( nawet do -190 stopni ) zamraża komórki i niszczy naczynia krwionośne, wywołując procesy zakrzepicy, co prowadzi do niedotlenienia i niedokrwienia tkanek bliznowatych. Efektem stosowania tej terapii wykazano w zmniejszeniu rozmiaru blizny, odnotowano mniejsze skłonności do nawrotów. Dużą skuteczność zabiegu wykazano w przypadku połączenia krioterapii ze wstrzyknięciami sterydów.
  • RADIOTERAPIA – traktowana, jako leczenie uzupełniające, które najczęściej stosuje się przy nawrotach blizn. Celem terapii jest zmniejszenie nadmiernego wzrostu komórkowego i odkładania kolagenu w procesie tworzenia się blizny, jednak nie następuje zahamowanie wzrostu w stopniu, który uniemożliwia prawidłowe gojenie się.
  • TERAPIA UCISKOWA – zwana presoterapią, charakteryzuje się zastosowaniem miejscowego ucisku na bliznę za pomocą specjalnych, elastycznych tkanin, w wyniku czego następuje niedotlenienie tkanek, zwolnienie metabolizmu, redukcja liczby fibroblastów i nasilenie aktywności kolagenazy. Najczęściej ta metoda stosowana jest w profilaktyce nadmiernego tworzenia się blizn po oparzeniach. W wykorzystaniu tej terapii ważne jest, aby ucisk nie był zbyt duży i nie doszło do upośledzenia mikrokrążenia w skórze.

Metody nieinwazyjne w leczeniu blizn

Metody nieinwazyjne w leczeniu blizn można określić jako nad wyraz korzystne, ponieważ ich szczególną zaletą jest możliwość stosowania w domu, bez obaw o działania niepożądane. Szczególnie ma to odniesienie do żeli i plastrów sylikonowych, gdzie Międzynarodowy Zespół Ekspertów uznał tę metodę, jako najbardziej skuteczną, nieinwazyjną metodę leczenia blizn.

Metoda z zastosowaniem żeli oraz plastrów silikonowych jest oparta na poprawie uwodnienia naskórka i okluzji (dochodzi do zahamowania funkcji fibroblastów) oraz podwyższeniu temperatury (o mniej więcej 1,7°C ), a co za tym idzie – pobudzeniu funkcji kolagenaz. W takim przypadku główny czynnik – kolagen, który jest odpowiedzialny za nieprawidłową przebudowę blizny jest niszczony.

Podczas stosowania żeli i plastrów sylikonowych, efekty, które były najbardziej zauważalne, to wygładzenie blizny (również zmiana wysokości), zanik świądu i zaczerwienienia. Najważniejszym przeciwwskazaniem do ich użycia jest występowanie stanu zapalnego w miejscu aplikacji plastrów oraz niezagojona rana.

Dodatkowo wyróżnić możemy jeszcze:

  • plastry i opatrunki poliuretanowe
  • kremy i maści, które zawierają w składzie ekstrakt z cebuli
  • różnorodne preparaty zawierające witaminę A i D
  • metody fizjoterapeutyczne
  • iniekcje z kortykosteroidów

Procesy gojenia blizn

Proces oraz długość gojenia ran uzależniony jest od ich rodzaju, a przyczyna ich powstania, wpływa na sposób gojenia. Co ciekawe, blizna uznawana jest nadal za świeżą, nawet rok od powstania rany. Spowodowane jest to zmianami kolagenowymi, które następują w tym czasie. To one są odpowiedzialne za ostateczną formę i wygląd blizny. Gojenie blizny możemy uznać za zamknięty proces po upływie dwóch lat, wówczas wtedy możemy uznać to za ostateczny jej wygląd.

Gojenie blizn zawsze możemy podzielić na podobne etapy:

  • I ETAP – FAZA ZAPALNA – oczyszczanie od 48 – 72 godzin

Początek tego etapu sięga momentu przerwania ciągłości skóry. W tym etapie odczuwalny jest ból oraz pojawia się stan zapalny skóry. W tym procesie skóra chce oczyścić się od wewnątrz ze wszystkich zabrudzeń w środku rany.

W wyniku stanu zapalnego pojawia się wysięk, czyli powstaje efekt wzmożonej przepuszczalności naczyń włosowatych. Dochodzi do wynaczynienia granulocytów, limfocytów, monocytów, przeciwciał z osocza oraz wytworzenia cytokinin i chemokin. Rana pokrywa się skrzepem krwi, który chroni przed drobnoustrojami i tworzy środowisko do działań naprawczych skóry.

  • II ETAP – PROLIFERACJA – ziarninowanie od 3 – 6 tygodni

W tym etapie dochodzi do zmniejszenia wysięku i stanu zapalnego. Ubytek w tkance zostaje uzupełniony ziarniną, co prowadzi do pokrywania rany nowym naskórkiem. Blizna powstaje dzięki produkcji kolagenu przez fibroblasty.

  • III ETAP – DOJRZEWANIE – trwa od 3 tygodni po przerwaniu ciągłości skóry

Na tym etapie dochodzi do przebudowy zagojonej już rany, poprzez uporządkowanie struktury kolagenu, jak i organizm próbuje przywrócić skórze dawną wytrzymałość. Ostateczny kształt blizny zostaje uzyskany po 12 miesiącach, ale przebudowa może trwać kilka lat. W tym czasie blizna staje się płaska oraz bledsza.

Należy pamiętać, aby na każdym etapie gojenia blizn w odpowiedni sposób dbać o skórę. Przyczyni się to z pewnością do prawidłowego przebiegu gojenia, aby blizna była jak jak najmniej widoczna i jak najbardziej regularna.

Będziemy pracować na wyrobach medycznych najwyższej klasy jakości i bezpieczeństwa. Otrzymamy do dyspozycji certyfikowane produkty
do skoncentrowanego osocza bogatopłytkowego PRP LCC oraz fibryn bogato-płytkowych PRF Synergy. Porównamy obie te metody, a wyniki
ocenimy na zdjęciach oraz skanach USG warstw skórnych.

Więcej informacji pojawi się na naszym fanpage na Facebooku. Zapraszamy!