Toksyna botulinowa czy kwas hialuronowy?

Współczesna medycyna estetyczna korzysta z wielu substancji chemicznych – zarówno syntetycznych, jak i pochodzenia organicznego – ale w powszechnej świadomości prym wiodą zdecydowanie dwie: botoks oraz kwas hialuronowy. Obie stały się wręcz synonimem zabiegów wykonywanych powszechnie w wielu gabinetach medycyny estetycznej oraz kosmetycznych. To właśnie popularność botoksu i kwasu hialuronowego, a także fakt, że oba preparaty są wykorzystywane np. podczas zabiegów w obrębie twarzy, przyczynia się do częstego mylenia tych dwóch substancji przez pacjentów/klientów, którzy odwiedzają gabinety. W artykule wskazujemy najważniejsze podobieństwa, różnice oraz niepoprawne, choć często spotykane przekonania dotyczące kwasu hialuronowego i botoksu.


Na czym polega różnica między toksyną botulinową a kwasem hialuronowym?

Są to dwie zupełnie różne substancje. Botoks, czyli toksyna botulinowa, jest neurotoksyną, produkowaną przez beztlenowe bakterie, głównie tzw. Laseczki jadu kiełbasianego (łac. Clostridium botulinum). O ile jad kiełbasiany (spotykany np. w źle przechowywanych konserwach mięsnych) stanowi bardzo silną truciznę, o tyle odpowiednio przygotowana toksyna botulinowa jest bezpieczna dla pacjentów i nie powoduje zatrucia organizmu – a właśnie w takiej formie wykorzystuje się ją podczas zabiegów kosmetycznych.

Natomiast kwas hialuronowy jest związkiem organicznym, który występuje naturalnie nawet w organizmie człowieka – w tym przede wszystkim w skórze oraz mazi stawowej. Charakterystyczną cechą tego polisacharydu jest zdolność do wiązania cząsteczek wody. Istnieje w trzech postaciach: nieusieciowanej, częściowo usieciowanej oraz usieciowanej.

Toksyna botulinowa i kwas hialuronowy – bezpieczeństwo dla pacjentów

Opis pochodzenia i właściwości wymienionych powyżej preparatów na pierwszy rzut oka mógłby sugerować, że drugi z nich wydaje się korzystniejszy dla organizmu. Tymczasem zarówno botox, jak i kwas hialuronowy są tak samo bezpieczne dla pacjentów. Co więcej – stosowane są nie tylko podczas zabiegów kosmetycznych, ale również w medycynie. Kluczową kwestią okazuje się zatem sposób przeprowadzenia samego zabiegu z użyciem kwasu hialuronowego lub botoksu. Jeśli będzie on wykonywany przez doświadczonego specjalistę, z wykorzystaniem substancji przebadanej i pochodzącej z pewnego źródła, a także zgodnie ze wszystkimi zasadami (m.in. dotyczącymi ilości aplikowanej toksyny botulinowej/kwasu oraz głębokości wstrzyknięcia), to powinien być dobrze tolerowany przez pacjenta. Należy oczywiście pamiętać o potencjalnym (niewielkim) ryzyku uczulenia na botoks oraz na niektóre składniki preparatów z kwasem hialuronowym.

Mity na temat toksyny botulinowej i kwasu hialuronowego

Jednym z najczęściej spotykanych błędnych przekonań dotyczących obu substancji jest mylenie tej używanej do wypełnień (jest to kwas hialuronowy) ze stosowaną do ograniczania nadmiernego napięcia mięśniowego (botoks). Do wypełnienia ust lub powiększania biustu wykorzystuje się kwas hialuronowy, nigdy toksynę botulinową. Błąd polegający na mówieniu o botoksie i kwasie jako zamiennikach wynika z niezrozumienia różnicy w ich działaniu.

Kolejnym dosyć powszechnym mitem, który można usłyszeć pd pacjentów, jest przekonanie o szkodliwości toksyny botulinowej (o tym, że nie jest to prawda, wspomnieliśmy wcześniej). Botox na potrzeby kosmetologii i medycyny estetycznej to specjalnie przygotowana i oczyszczona toksyna, dostarczana w ściśle określonych dawkach. Jednocześnie należy również obalić mit, jakoby kwas hialuronowy można było stosować z kolei w niemal dowolnej ilości – nie jest to prawda. Zbyt duża porcja kwasu może bowiem spowodować powstanie nieestetycznych zgrubień pod skórą.

Wiele pytań i nieprawdziwych opinii dotyczy trwałości kwasu hialuronowego i botoksu. Choć polisacharyd jest biodegradowalny i stanowi składnik ludzkiego ciała, wcale nie oznacza to, że po jego zastosowaniu efekty znikną bardzo szybko. I przeciwnie: toksyna botulinowa nigdy nie jest „wieczna”. W celu utrzymania pożądanych efektów niezbędne będzie powtórzenie iniekcji zarówno botoksu, jak i kwasu.

Co wybrać – toksyna botulinowa czy kwas hialuronowy?

Dobór preparatu zależy ściśle od miejsca, w którym ma on zostać zastosowany oraz celu do osiągnięcia. Kwas hialuronowy jest wypełniaczem – można zatem zastosować go do zmniejszenia widoczności zmarszczek, które powstały ze względu na procesy starzenia się (wiotczenia) skóry oraz działanie grawitacji. Używa się go jednak również do poprawy nawilżenia skóry (np. na dłoniach), skorygowania asymetrii i niedoskonałości (w obrębie twarzy). W medycynie stosowany jest w celu poprawy ruchomości stawów przy niedoborach mazi stawowej.

Natomiast botoks aplikuje się przede wszystkim w celu zmniejszenia widoczności zmarszczek mimicznych – ze względu na jego zdolność do blokowania przesyłu impulsów nerwowych, a tym samym kurczenia mięśni. Sprawdza się bardzo dobrze np. w redukcji zmarszczek w okolicy czoła. Stosuje się go jednak również w medycynie – w terapii uporczywych migrenowych bólów głowy, nadpotliwości, a nawet bruksizmu, czyli tendencji do podświadomego zaciskania szczęk i „zgrzytania” zębami.

Dowiedz się, jak wykorzystywać toksynę Botulinową i kwas hialuronowy w zabiegach

Botox i kwas hialuronowy – jeśli zostaną odpowiednio użyte – stwarzają fenomenalne możliwości korygowania różnego typu niedoskonałości, przede wszystkim w obrębie twarzy. Dlatego profesjonalna wiedza o stosowaniu obu rodzajów preparatów okazuje się niezmiernie istotna w praktyce każdego salonu kosmetycznego oraz gabinetu medycyny estetycznej. W Polskim Instytucie Medycyny i Kosmetologii prowadzimy kursy stosowania kwasu hialuronowego (na poziomie podstawowym i średniozaawansowanym) oraz kursy zastosowania toksyny botulinowej – również na poziomie podstawowym, ale także doskonalące, dla uczestników dysponujących już sporą wiedzą o aplikacji botoksu.


Serdecznie zapraszamy na nasze szkolenie z Toksyny Botulinowej oraz Kwasu Hialuronowego, gdzie tego typu zagadnienia są szerzej omawiane na zajęciach: